Ontwerp- en bouwteam gekozen voor nieuw havencoördinatiecentrum in Port of Antwerp-Bruges
Gelegen op de westelijke oever van de Schelde, 25 km ten noorden van het stadscentrum van Antwerpen en aan de rand van de Belgisch-Nederlandse grens, moet het Antwerp Coordination Center (ACC) een nieuw baken worden voor schepen die de Vlaamse haven binnenvaren. Het verzamelt de verschillende gespecialiseerde eenheden [WS1] van havenoperaties onder één dak en integreert en coördineert de vele autoriteiten en diensten die de havenactiviteit ondersteunen in één holistische ‘nautische ketenoperatie’. Achtereenvolgens wordt het gebouw het hoofdkwartier, dat schepen in en uit de haven coördineert en navigeert. Het maakt ook deel uit van een groter stedelijk herontwikkelingsplan, waarbij het gebouw zich leent voor de regeneratie van het ecologische landschap van het ensemble van plateaus waarop het ligt. Het ontwerp van KAAN Architecten, dat werd geselecteerd door het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge, moet de toegang tot de Antwerpse haven afbakenen, reorganiseren en continu bewaken.
Het is gepositioneerd op het plateau tussen de 500 meter lange Zandvlietsluis (ZAS) en de Berendrechtsluis (BES), van waaruit het 24 uur per dag de haven overziet en navigeert. Vanwege de noodzaak van een ononderbroken bediening is het ontwerp vooral praktisch, comfortabel voor de gebruikers en veerkrachtig genoeg om zichzelf te kunnen handhaven als permanente regisseur van de sluizen. Het jaarlijks energieneutrale ontwerp stelt een gebouw voor dat lang meegaat en zich op natuurlijke wijze aanpast aan de brute industriële omgeving die het moet faciliteren.
De Schelde is de toegangspoort tot de op één na grootste haven van Europa, met 3 havengebieden, een linkeroevergedeelte, een rechteroevergedeelte en een getijdenhaven inclusief het getijden Deurganckdok. Jaarlijks varen ongeveer 15.000 zeeschepen Antwerpen aan, die hun reis beginnen aan de zeebootstations en de uitdagende Westerschelde bevaren onder loodsassistentie. Vessel Travel Services (VTS, VHF en radar), samen met verkeersleiders, loodsen en de beschikbare havendiensten, begeleiden schepen/zeeschepen in en uit de Noordzee naar de kaaien en bieden diensten aan zoals sleepfaciliteiten, vrachtafhandeling, en sluiswerking en veilig aanmeren in de sluizen. Het ACC-gebouw zal al deze verschillende havendiensten samenbrengen in één platform, waardoor de coördinatie en interactie tussen de verschillende onderdelen wordt geoptimaliseerd. Dit wordt ondersteund door heldere en bijna 360-graden vrije uitzichten en een aanzienlijke weergave en informatievoorziening waarmee het gebouw toezicht houdt op alle havenactiviteiten.
Centraal op het plateau ligt het acht verdiepingen tellende rechthoekige gebouw tussen de sluizen, parallel aan hun lange zijden en de stroming van de rivier. Naast het overzicht zorgt deze centrale positie ook voor een duidelijke herkenning van de verkeerstoren zelf. Hij wordt gekenmerkt door een ruim maar prominent dragend geraamte, dat grote openingen creëert binnen gedurfde, gedefinieerde balken. Tijdens de nacht, als het gebouw van binnenuit verlicht is, keert dit open raamwerk visueel om en blijft het gebouw op zijn beurt aanwezig als een soort vuurtoren zonder belemmering voor het nachtzicht op de naderende schepen, wat nodig is voor een veilige navigatie[WS3].
De structuur is niet alleen architectonisch en definieert een praktische indeling, maar vormt ook de basis van een strikt modulair ontwerp. Dit maakt een aanpasbaar volume mogelijk waarbinnen vides worden gecreëerd om interne terrassen en loggia’s te vormen en tegelijkertijd het gebouw in relatie vorm te geven om de noodzakelijke zichtlijnen te maximaliseren. Doordat het modulair is, kan het in de toekomst ruimtelijk opnieuw worden geconfigureerd en kan het zijn rol optimaal blijven vervullen, ongeacht eventuele veranderingen in de omgeving.
Als extra faciliteiten herbergt het een trainingscentrum, een ontspanningsruimte voor het personeel en een bezoekerscircuit. Professionele bezoekers van de haven kunnen rondleidingen volgen door het gebouw, met interactieve informatiestations en observatieplatforms. Hoogtepunten zijn onder andere een discrete glazen brug van waaruit de dubbelhoge, zeer goed uitgeruste operationele ruimte kan worden overzien zonder de operationele vloer te verstoren [WS4]. Het hoogtepunt van de rondleiding is het panoramaterras, een laatste plateau vanwaar bezoekers het grootste deel van de haven en op sommige heldere dagen het stadscentrum van Antwerpen kunnen zien.
Havenbedrijf Antwerpen-Brugge en Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK) gunden de opdracht voor het ontwerp, de bouw en het onderhoud aan een samenwerkingsverband tussen de groep Van Roey, Van Roey Services, KAAN Architecten/SVR-ARCHITECTS NV en studiebureaus Sweco/Blasco.
Lees meer