De KU Leuven wil op korte termijn een nieuwbouw realiseren op haar campus Arenberg III in Heverlee voor het departement Biologie en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB). Die krijgt de naam Leuven Bioscience. Na een intensieve ontwerpwedstrijd is de integrale ontwerpopdracht toevertrouwd aan het Nederlands-Belgische consortium bestaande uit Proof of the sum, SVR-ARCHITECTS, Exilab en Studieburo De Klerck. Proof en SVR staan in voor het architectonisch ontwerp. Exilab brengt haar expertise in op gebied technieken en bouwfysica. De Klerck is als ingenieur stabiliteit bij het ontwerp betrokken.
Het project Leuven Bioscience situeert zich op de deelcampus Arenberg III als onderdeel van het Kasteelpark Arenberg. Het intensieve bouwprogramma leidt, in combinatie met het beschikbare bouwperceel, tot een hoogbouwvolume. Samen met de bestaande hoogte-accenten van de Imec-toren, het Arenbergkasteel en de beoogde hoogbouw-accenten in het masterplan van Wetenschapspark Arenberg, kan Leuven Bioscience zowel een baken worden voor de campus Arenberg III als een onderdeel worden van de geografische positionering van de volledige wetenschapscluster in de omgeving.
Publiek plein
Voor deelcampus Arenberg III is een stedenbouwkundige strategie ontwikkeld die vertrekt van het principe van verdichting. Binnen de ringweg worden bouwvelden met hogere dichtheid afgewisseld met een spel van straten en pleinen. De realisatie van Leuven Bioscience past volledig in deze strategie van verdichting. Een intensief bouwvolume zal samen met de gebouwen ‘Quadrivium’ en ‘ Leuven Chem&Tech’ een nieuw royaal publiek plein creëren. Door de kenmerkende knik in het rationele balkvolume ontstaat aan de verkeersluwe noordzijde een eigen afgeschermd logistiek plein voor Leuven Bioscience.
Hoogbouw optimaal benutten
Het uitgangspunt van hoogbouw wordt maximaal benut door één heldere balkvormig hoogbouwvolume in het landschap te plaatsen. Dit leidt tot een plattegrond waarin de balans tussen stijgpunten, scheiding van stromen, geveloriëntatie en de logistieke ordening als één efficiënt geheel samenkomen.
Flows orkestreren
De geknikte balk laat toe om de diverse flows op natuurlijke wijze te orkestreren. De gebruikers van het gebouw bereiken de hoofdingang op niveau +1 via een natuurlijk oplopend landschap. De grote hoeveelheid fietsers blijft op straatniveau. De dagelijkse logistiek bereikt Leuven Bioscience via een nieuwe koppeling met Leuven Chem&Tech op straatniveau. Eén niveau hoger aan de andere zijde wordt, langsheen Leuven Nanocentre het logistieke hof discreet bereikt. Ook binnen het gebouw wordt een heldere scheiding aangebracht tussen stromen van goederen en personen. Dit laat toe om de onderzoeksprocessen ongestoord te laten plaatsvinden.
Kennisdeling centraal langs één sociale as
Vanuit expertise en onderzoek is bekend dat organisatorisch en ruimtelijke ontwerp een symbiotische voedingsbodem vormen voor innovatie. Daarom wordt Leuven Bioscience ontworpen vanuit één hart. De centrale verticale ruggengraat in de oksel van de geknikte vorm wordt dé zenuwbaan voor kennisdeling en interactie. Uiteindelijk verbindt dit alle gebruikers van het nieuwe onderzoeksgebouw.
Programmatische ordening
Het gebouw kent één universeel grid waar alle functies van het 27.000 m2 groot bouwvolume, ingepast kunnen worden. Dit onderstreept de flexibiliteit van het getoonde ontwerpconcept: nagenoeg het volledige programma kan op nagenoeg elke plek in het gebouw geprogrammeerd worden. Dit is ook noodzakelijk om de onbekende onderzoeksvraag in de toekomst te kunnen blijven beantwoorden maar ook om besluitvorming over de definitieve indeling van het gebouw zo lang mogelijk te kunnen uitstellen.
Een gevel met comfort
Naast stedenbouwkundige en logistieke drijfveren laat de geknikte balk ook toe om op een logische wijze op de oriëntatie te reageren. De geknikte vorm maximaliseert de niet-zonbelaste noordgevel en reduceert de zonbelaste zuidgevel. De klimatologisch lastig te controleren oost- en westgevels worden, omwille van de laagstaande hoogenergetisch zonbelasting, geminimaliseerd. Op basis van een uitgebreide studie naar temperatuuroverschrijdingen én een onderzoek naar mogelijkheden voor WKO is een gevelconcept gepresenteerd waarin met eenvoudige oplossingen een aangenaam binnenklimaat gerealiseerd kan worden.
Fossielvrij
Eén van de belangrijkste utiliteiten, zo niet de belangrijkste in een laboratorium, is de ventilatie. Het principe voor ventilatie is gebaseerd op een totaal systeem voor alle laboratoria in het gebouw en een apart systeem voor de algemene lokalen onderaan in het gebouw. De verdiepingen met de algemene laboratoria worden luchttechnisch niet opgesplitst in verschillende zones, verdiepingen of dergelijke maar worden bediend door een installatie die alle verdiepingen voorziet van lucht. De luchtbehandelingskasten verdelen hun lucht via een gezamenlijk luchtkanalensysteem naar de verschillende verdiepingen en laboratoria volgens het “ring concept”. De opwekking van energie gebeurt volledig fossielvrij. Daarnaast is uitgebreid onderzoek gedaan naar bronsystemen op campusniveau, de mogelijkheden van riothermie en de kans om Dijle-water als koeling in te zetten.
Het ontwerp wordt nu verder uitgewerkt in intensief overleg met bouwheer en gebruikers. De start van de bouwwerkzaamheden staan gepland voor begin 2019.
Bron: Proof of the Sum